شجره نامۀ ترک - نسب نامه ای کامل و موثق از تمام اقوام و طوایف ترکان جهان.....
مقدمه ای فشرده با پایان رسید
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اولین پدر ترک زبانها یافث بن نوح علیه الصلاة والسلام میباشد، بنا بر این بنده شجره نامه ای ترک زبان ها را از یافث بن نوح (ع) شروع کردم.
نوح علیه السلام پسر دارد بنام: یافث
یافث پسر دارد بنام: ترک
ترک پسر دارد بنام: صُریح
صُریح پسر دارد بنام: توتک
توتک پسر دارد بنام: امثلی
صفحه ( 2 )
امثلی پسر دارد بنام: لوک خان
لوک خان پسر دارد بنام: آلیجه خان
آلیجه خان دو پسر دارد بنام: مغول(1) و تاتار(2) .
تاتار پسر دارد بنام: جولغان اوراز
جولغان اوراز پسر دارد بنام: تنجو مرگان
تنجو مرگان پسر دارد بنام: اوچام
اوچام پسر دارد بنام: آق ختای و قرا ختای راجع به قراختای صفحه 4 را نگاه کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) مورخی نامور عبدالرحمن آخوند تنگلی در کتاب ترکستان خود مینویسد: «تاتار و مغول دو قلو است و اسم مادرش بورته خاتون میباشد». جمعیت کنونی مغولها حدود ۱۰ میلیون تن است که بیشتر در مغولستان (۲/۷ میلیون)، چین (۵/۸ میلیون) و روسیه (۱ میلیون) زندگی میکنند. البته به دلیل جنگاوری و مهاجرتهای آنان در سدههای پیش، ردپای آنان به نقاط مختلف آسیا و حتی شرق اروپا (به ویژه قفقاز شمالی) هم کشیده شدهاست.
(2) تاتار: Tatarlar / Татарлар) و گاه: Tartars)، یکی از پسران آلیجه ولد لوک خان ولدیت امثلیی است که محل سکونت آنها جمهوری تاتارستان در غرب مرکزی فدراسیون روسیه و بخشهایی از سیبری و آسیای میانه است. جمعیت تاتارهای روسیه در سرشماری سال ۲۰۰۲ روسیه ۵٬۵۴۵٬۶۰۱ نفر اعلام شدهاست. تاتارهای تاتارستان که به تاتارهای قازان هم معروف هستند شاخه اصلی قوم تاتار را تشکیل میدهند که به زبان تاتاری از شاخه قبچاق خانواده زبانهای ترکی صحبت میکنند.
اقلیتی از تاتارها علاوه بر روسیه در کشورهای ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان، اوکراین و آذربایجان هم سکونت دارند.
صفحه ( 3 )
آق ختای پسر دارد بنام: یکان
یکان پسر دارد بنام: لتو مرگان
لتو مرگان پسر دارد بنام: بتوبیت
بتوبیت پسر دارد بنام: دوبون
دوبون پسر دارد بنام: بولاتی
بولاتی پسر دارد بنام: جوجی خان
جوجی خان پسر دارد بنام: ساپش خان
ساپش خان پسر دارد بنام: توتوق خان
توتوق پسر دارد بنام: طوغان
طوغان پسر دارد بنام: فراک تمور
فراک تیمور پسر دارد بنام: طاول خان
طاول خان پسر دارد بنام: قونگغرات
قونگغرات پسر دارد بنام: وقت لی تاغمه ، قوچ لی تاغمه ، قان جیغالی تاغمه ،آیندی
وقت لی تاغمه ولد قونگغرات ولدیت طاول خان پسر دارد بنام: تُلکچی(1)، کیلاچی(2)، یامچی(3)، قیماقچی(4)، سیراچی(5)، ارشلی، سانچولی، اچامیلی، بولاچی، ناؤنچی و برماق، عشقلی (عشقلی را تاریخ معاصر ترکستان ذکر کرده، اما نسب نامه اغوزخان و جامع تواریخ ذکر نکرده. والله اعلم)
قوچ لی تاغمه پسر دارد بنام: گوجا خور، قرا سمای، سای در بوزر، کل قرا، تُرس، کورلر، دالی لر، گون لر، چابق لر، قرا قلای، بورکه، تمس، داز، باسوس(6).
قانجیغالی تاغمه ولد قونگغرات ولدیت طاول خان پسر دارد بنام: قل دولی، بکله بچه(7)، شیر بچه(8)، قویون، کورتوقای، مال تکا، چول لیک، اوس، کلا باطر(9)، توق آتا(10)، قونجی قالفق(11)، قرا قرساق، تونار، قرا قانجیغالی سوباق(12).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) قوم تلکچی قبیله ای است که در کشور افغانستان یعنی تخار، اشکمش، کندز، امام صاحب، مزار شریف و ورلمیش. تاجکستان: کولاب، قرغن تپه، سرایکمر، حلیم تای، دوشنبه. و روسیه نیز زندگی بسر میبرند. فرهنگ لغات، آکسفورد دیکشنری تلکچی را اینطور تعریف نموده است: تلکجی صیغه اسم جمع تلکج ( از کلمه ای تلکت روسی گرفته شده است.) برای معلومات بیشتر در این سایت تلکچی در مسیر تاریخ و شجره نامه ای اقوام تلکچی مراجعه فرماید.
(2) (3) (4) طایفه کیلاچی، یامچی و قیماقچی در ولایت کندز سکونت میکنند.
(5) قوم سیراچی طایفه ای است که در ولایت مزار شریف سکونت میکند.
(6) قوم باسوس طایفه ای بزرگ است که در چند ولایت شمال افغانستان به چشم میخورد ولی اکثریت ایشان در ولایت کندز هستند..
(7) قوم بکله بچه طایفه ای است که در ولسوالی اشکمش زندگی میکنند.
(8) قوم شیربچه طایفه ای است است که در ولسوالی اشکمش زندگی میکنند.
(9) (10) (11) قوم کلاباطر، قوم توق آتا و قونجی قالفق در ولایت سرپل سکونت دارند.
(12) قوم سوباق طایفه ای هستند که در ولایت تخار و ولسوالی اشکمش زندگی دارند.
صفحه ( 4 )
آیندی ولد قونگغرات ولدیت طاول خان پسر دارد بنام: قاوق، چورند، باش بالا، ترکمن آیندی، قل حاج بچه، قولاس، قرا آیندی، آق طانه، قرا قلفاق، قاچی، خوجه آیلی و قاجارلر. ( راجع به قونگغرات صفحه 3 را نگاه کنید)
قرا ختای ولد اوچام ولدیت تنجو مرگان پسر دارد بنام: اِیت براق(1)، درلات، ارغون، قالاچ علی، قارلیق(2)، فتح علی و قیرجاق(3).
مغول ولد آلیجه ولدیت لوک خان پسر دارد بنام: قرا خان ( راجع به آلیجه صفحه 2 را نگاه کنید)
طایفه های که از مغول منشعب شده قرار ذیل است:
بایاوت، اوریاوت، قونگ قتان، ارلات، کلنکغوت، قرجین، اوشین، آیلدورگین.
قرا خان ولد مغول ولدیت آلیجه پسر دارد بنام: اوغوزخان
اوغوز خان پسر دارد بنام: آی خان ، گون خان، تنگیز خان، اویغورخان ، تاغ خان، یولدوزخان. (اویغور و گوک اسم یک شخص میباشد) ( راجع به اوغوز خان صفحه 2 را نگاه کنید)
اغوزنامه اویغوری می نویسد: اغوزخان از همسر نخست خود 3 پسر به نامهای گون (خورشید)، آی (ماه) و یولدوز (ستاره)، و از همسر دوم نیز 3 پسر به نامهای گوک (آسمان)، تاغ (کوه) و تنگیز (دریا) داشت
آی خان ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: توکا، یافر، یازیر، دودرقه، قرا داشلی.
طایفه های که از قرا داشلی ولد آی خان منشعب شده قرار ذیل است:
تاشی قُم، آق شور ، پانگ، امان خواجه، پانگاق، حلقه تاغلی.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) قوم ایت براق، طایفه ای هستند که در ولسوالی اشکمش زندگی میکنند.
(2) قوم قارلین طایفه ای هستند که در مزارشریف، تخار و کندز زندگی میکنند.
(3) قوم قیرجاق طایفه ای هستند که در مزارشریف سکونت دارند.
صفحه ( 5 )
طایفه های که از حلقه تاغلی منشععب شده قرار ذیل است:
بیک دلی، آی درویش، کوبلر، بیش بچه، توگراک، نارینی دانغرائی(1).
طایفه های که از دودرقه ولد آی خان ولدیت اوغوز خان منشععب شده این ها است. قُرُق، کنگلیک، گرکز ( راجع به اوغوز خان صفحه 2 را نگاه کنید)
طایفه های که از گرکز منشعب شده این ها است: بوتور و قُیق
کینگلیک پسر دارد بنام: سفیان دانه
سفیان دانه، چکه، کوکچه، اونکگوت، تمر، کنگر، قرا قوزی(2) یا قراغوزی ،
قراچه(3) جوملی(4) سقاو (5) چپه (6) کل.
گون خان ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: بیوت، بوگدیر، قینیق.
قینیق ولد گون خان ولدیت اوغوز پسر دارد بنام: سلجوق، قزل، ارسلان، الب ارسلان، ملک سلطان، سلطان سنجره، فیروز شاه، آق ملک ، قرا ملک.
تنگیزخان ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: چاودر، بچنه، یاجینمک، جندر.
طایفه های که از جندر منشعب شده قرار ذیل است:
قرا قویونلی، آق قویونلی، یاپرنگی، قلاچی، قرا یاجی ، قیصر، یازلیک، تارنگ، قراشلی، قاغنی،جویریک.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) قوم نارینی طایفه هستند که در دانغرای کولاب سکونت دارند بنا براین دانغرائی لقب گرفتند
(2) قوم قرا قوزی در ولایت بغلان و کندز زندگی میکنند قرا غوزی هم میگویند.
(3) (4)(5) قوم قرا چه ، قوم جوملی، قوم چپه طایفه هستند که در ولایت بغلان زندگی بسر میبرند.
صفحه ( 6 )
اویغور ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: آغاجری و قلیج.
یلدیز خان ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: قزاق، بگ دلی،اوشار. (اوشار ها از آین شخص منشعب شده است. افشار هم میگوید.
بگ دلی ولد یلدیز خان ولدیت اغوز خان پسر دارد بنام: آل آیل لی.
آل آیل لی ولد بگ دلی ولدیت یلدیزخان پسر دارد بنام: آیلر، قرا باشلی، آوجی، موت، اون بگی ، یوزباشی ، میل لی، قیبجاق، قارقین(1).
قزاق ولد یلدیزخان ولدیت اغوز خان پسر دارد بنام: اولی یوز، کچی یوز، اورتایوز. ( راجع به اوغوز خان صفحه 2 را نگاه کنید)
اولی یوز ولد قزاق ولدیت یلدیز پسر دارد بنام: دونت، آوبان، سوان، استی، اشاگت، ساروسین، کاناک لی، شانس گلف سرگل، جلایر.
جلایر ولد اولی یوز ولدیت قزاق پسر دارد بنام: شنکقوت، طولانک قیت، توری، کورگین، نیلقان، کومساوت، توقراون، قنکقساوت، جآت و اویات.
کچی یوز ولد قزاق ولدیت یلدیز خان پسر دارد بنام: قرا کسک، بای اوغلو.
طایفه های که از قرا کسک منشعب قرار ذیل است:
کوت، شوکلی، عالم.
طایفه های که از عالم منشعب شده قرار ذیل است:
آکتک، تورت قرا، قرا ساقال، شکتی، بای بیگ، جاکایم، وارث، اسنال، بولک، حیدریک.
طایفه های که از بای اوغلو منشعب شده قرار ذیل است:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) قوم قارقین طایفه ای هستند در شمال افغانستان ( ولایت جوزجان و ولسوالی قرقین) زندگی میکنند
صفحه ( 7 )
ادای، جایاس، الاش، قزل، بای باکت، قورت، ماسکار، شایه لر، بریش، آلتن، تازلر، استمر، شرکز، تانه.
طایفه های که از اورتایوز( راجع به اورتایوز صفحه 6 را نگاه کنید) منشعب شده قرار ذیل است:
گرشاک، ارقن، کوکدان، کوک مورن، واک، کون وات، نایمان ، گری.
طایفه های که از ارقن منشعب شده قرار ذیل است:
کون دیک، سویان دیک، سُمَسن، بگن دیک، قرا تاش لر.
طایفه های که از واک منشعب شده قرار ذیل است:
سارمان، شقا، قاسیم، سوک بای، ماماکا، ساری، اوتوب، ساباتی، ایرک.
طایفه های که از کون وات منشعب شده قرار ذیل است:
کوتین اولی، آلقی، کوبک، قرا کوز، باتی کی، بوقش، کوسین آقاس، کوتن شی، تینی، تک بولات، کوسی کان سیز، مان گیتآی، جان سار، تیم لر، باش من.
طایفه های که از نایمان منشعب شده قرار ذیل است:
تُرس تان پای، سارجه، بیاتالی، کوک جآی، کاراکری، اُرگن گتی، ماتای، سادر، ترتول، قودا گلدی، آق بولات، آق براگ، آسان گلدی، کار سال، آسان کَوُل، تکان، تک تاول، کوتیت بای، جیک آیدر.
گری طایفه است که منشعب شده از طایفه اورتایوز ( راجع به اورتایوز صفحه 6 را نگاه کنید).
طایفه های که از گری منشعب شده آباک گری میباشد
طایفه های که از آباک گری منشعب شده قرار ذیل است:
تکیجان، شیمین، جاس تبان، مرکیت، پِس، جانسار، آلتان تومان، قرا قای، کول سار، متیلس، جاراس، سویمر، ات بای، المان بای، شیار القی.
صفحه (8 )
طایفه های که از شیار القی منشعب شده قرار ذیل است:
بالتا، بادیک، جیران،مورت، کابلی، ملک.
طایفه های که از ملک منشعب شده قرار ذیل است:
کشماک، کولدور، کایپ، ماشال، دوات گلدر، جان جیگیت، پی تی بای، آی تکان.
طایفه های که از آی تکان منشعب شده قرار ذیل است:
جانس بیک، تاب، ارالد؛ کاس، کون تو، جارک، شماک، بگال.
طایفه های که از بگال منشعب شده قرار ذیل است:
توس، ادیل، بای سال، امیل، کوداگلی، اریل، برکمین، حبیب بای، مکش،گل بارس،دودان، تکش، کرتباش، مکت، کابلان، بودان، آتا بای، کرشم خان.
طایفه های که از پی تی منشعب شده قرار ذیل است:
بای بلی، کورداش، آتال بای، جاپاک، کشکار، کار ساک، دوسین، جلبسان، بکار، بیبی لان، کشم پت، کنو، سالک، تکیجان.
طایفه های که از کایپ( راجع به کایپ صفحه 7 را نگاه کنید) منشعب شده قرار ذیل است:
آی تنمس، ناصیب، بای بوردی.
تکیجان طایفه است که از آباک گری منشعب شده است.
طایفه های که از تکیجان منشعب شده قرار ذیل است:
سوین شال، تای لاک، کان گلدر، کویک، سلکت، کنجی قرا، آکان، قرا تکا، خشوبای، سوین دیک، ساری لر، جای لاؤ، التی بای، تاشرک، کولتی، سامرات، یوکسان، سامان بت.
طایفه های که از سامان بت منشعب شده قرار ذیل است:
کاؤ بای، آکان، تاوا، میرزابیک، شان شاک، آگ مرزا، آجاک کجاس، اساقاس.
صفحه ( 9 )
طایفه های که از اساقاس منشعب شده قرار ذیل است:
بگن، سالش کای، قالین، کی، باقار، آی سار، کنجان، بردال، جیرقال، اسنال.
طایفه های که از اسنال منشعب شده قرار ذیل است:
توکی بای، کاتب بای، براک خان.
طایفه های که از اسنال منشعب شده کستاؤ بای میباشد.
طایفه های که از کستاؤ بای منشعب شده قرار ذیل است:
بکای، تبل، شناس، بولان بکا،آکین، تقات بای.
طایفه های که از اسنال منشعب شده بازارکول میباشد.
طایفه های که از بازارکول منشعب شده قرار ذیل است:
کاندی بای، کوتراک، توق قل.
طایفه های که از اسنال منشعب شده بارک میباشد.
طایفه های که از بارک منشعب شده قرار ذیل است:
متوکل، تک غول، آل تک، کار من بای،شورگی.
طایفه های که از آباک گری منشعب شده آیتلی میباشد.
طایفه های که از آیتلی منشعب شده قرار ذیل است:
بای سن، کوئیک، کورمان، دُوَس، آی دوس، قورمن تای، بوکار بای، تکتاغول
طایفه های که از تکتاغول منشعب شده قرار ذیل است:
بتشان، عیسی بای، دولت خان، آلتوک شفتار، بی نسال، الاتای.
اوغوز خان ولد قرا خان ولدیت مغل پسر دارد بنام: تاغ خان. (راجع به اوغوز خان صفحه 4 را نگاه کنید)
تاغ خان ولد اوغوز خان ولدیت قرا خان پسر دارد بنام: سالور.
صفحه ( 10 )
سالور پسر دارد بنام: تمور.
تمورپسر دارد بنام: ارمه ( به نسخه دیگر ارغه آمده است)
ارمه پسر دارد بنام: ارغیل.
ارغیل پسر دارد بنام: آیرماق.
آیرماق پسر دارد بنام: بکاشجی.
بکاشجی پسر دارد بنام: توقت.
توقت پسر دارد بنام: کُوَشی خان.
کُوَشی خان پسر دارد بنام: تمور توره.
تمور توره پسر دارد بنام: قرا خان.
قرا خان پسر دارد بنام: طالب.
طالب پسر دارد بنام: قاران بابا.
قاران بابا پسر دارد بنام: اوت اوین و قرا امان و کچی آقا و یالاواچ.
اوت اوین پسر دارد بنام: حیدر غازی.
حیدر غازی پسر دارد بنام: سلمان ( یا سلیمان) قاضی.
سلمان قاضی پسر دارد بنام: طاول خان غازی.
طاول خان غازی پسر دارد بنام: بور نوبی غازی.
بورنوبی غازی پسر دارد بنام: بیشام غازی.
بیشام غازی پسر دارد بنام: قراچ بیگ.
قراچ بیگ پسر دارد بنام: قرا قاضی.
قرا قاضی پسر دارد بنام: داویق، قوما جیق، اوکورجیک اولغ بیک.
صفحه ( 11 )
طایفه های که از قرا امان ولد قران بابا منشعب شده قرار ذیل است.
بیگ کدگ، اجی قام، اوکورجوکلی، الام، خلیل، چولوم.
طایفه های که از کچی آقا ولد قاران بابا منشعب شده قرار ذیل است.
صیاد، یاجی، بایاقوت، ارسلان، بیریق قرا.
طایفه های که از یالاواچ ولد قران بابا منشعب شده قرار ذیل است.
تاقردفا، اردوخواجه، بیگ ساقار، کوسه لر، کریم بابا، یاقوت حبیب.
اوکورجیک اولغ بیگ ولد قرا قاضی ولدیت قراچ بیگ، پسر دارد بنام: بیردی، اوسار، قیار، اسکی، حطب، یمره لی، یاجی (این برادران از یک مادر است)
ترکمن های قرا گول از یاجی منشعب شده است.
بوکه ولد اوکورجیک پسر دارد بنام: اق خان، سالور، قرا اسلام.
قرا اسلام ولد بوکه پسر دارد بنام: قرا حاجی، آبوکا، تاج.
آبوکه ولد قرا اسلام ولدیت بوکه پسر دارد بنام: باقا پهلوان .
باقا پهلوان ولد آبوکا ولدیت قرا اسلام پسر دارد بنام: تکه
طایفه های که از تکه ولد باقا پهلوان ولدیت ابوکا منشعب شده قرار ذیل است.
حمید لر، مشد لر، قل لر، بوکری، قانجق، قرا یورمه، آماشه، آق کُنکور، اوتاش.
طایفه های که از اوتاش منشعب شده باغشی است.
طایفه های که از باغشی منشعب شده قرار ذیل است.
وانش، سجاگیر، گوگ، سلطان عزیز، برشیس،.
طایفه های که از اوتاش منشعب شده سیچ میش است.
طایفه های که از سیچ میش منشعب شده قرار ذیل است.
صفحه ( 12 )
اوچروک، پرنگ، قرا احمد، نیاز، میرش، وابه.
طایفه های که از تکه منشعب شده توغتاش است.
طایفه های که از توغتاش منشعب شده وکیل و بیگ است.
طایفه های که از وکیل منشعب شده قرار ذیل است.
قرا وکیل، آریک، کارا دشاؤ، قرا بوکری، کاکاشال، شالیل،قرا یوسف، بورماچ، کاندُشیک، شاشین،شارول، قارا بآی، چازی، اق وکیل.
طایفه های که از توغتاش منشعب شده بیگ است.
طایفه های که از بیگ منشعب شده قرار ذیل است.
تُایماس، موجک، شاذر، یعقوب، کوکجه، قرا کوکجه، شاش امان.
طایفه های که از شاش امان منشعب شده قرار ذیل است.
آجیرباش، کاکو، سرنیگ.
طایفه های که از تکه منشعب شده نوخرلی است.
طایفه های که از نوخرلی منشعب شده قرار ذیل است.
عبدالرحمن لر، انه قربان، هوزگلدی، آیی، کیزه لی، عاشور ابدال، عاشیق آتا، جاغیل چوغیل، دانجیک، میوه لی، بویاقلی، بهار لر، قرا آشلی، یوت بیگ،
کرکالی، اسیک سیکان، یوزباشی، کلت لر، سقیرلر، بای لر، جاریق ، زردلی، اوغر، کور، ارباب لر، مورچه لی، قاضی لر.
طایفه های که از تکه منشعب شده دوگز میبشد.
طایفه از دوگز منشعب شده قرار ذیل است:
بهادرلی، نوخندانلی، شیخ لر، مادوانلی، گورسلی، مهینه لی، اناتولی، آیمورلی، صآین خان، علی انلی.
صفحه ( 13 )
بیردی ولد اوکورجیک اولغ بیک (راجع به اوکورجیک صفحه 10 را نگاه کنید) ولدیت قرا قاضی پسر دارد بنام: قوی، قل حاجی.
قل حاجی ولد بیردی ولدیت اوکورجیک پسر دارد بنام: ساری یا آوساری.
طایفه های که از قل حاجی منشعب شده قرار ذیل است.
اولام، آق قوملان، خوجم یازلی،
اوساری ولد قل حاجی ولدیت بیردی پسر دارد بنام: بوکادل، قرا جیر، اولی، کونش.
کونش ولد اوساری ولدیت قل حاجی پسر دارد بنام: آریق باطر، سلیمان، عمر، چگر، چُقُر، غابه ساقال.
طایفه های که از کونش ولد اوساری ولدیت قل حاجی منشعب شده قرار ذیل است.
یابنی، چکش، اسلام، قریش لر، دالی، غازان، طاغن، لمه، چرشنگی.
غابه ساقال ولد کونش ولدیت اوساری پسر دارد بنام: کرغآیه ساقال، رحم شلی، آلتی قزل، دورشلی، گله.
قوی ولد بیردی ولدیت اوکورجیک اولغ بیک پسری دارد بنام: قولتاق، یومیت.
یومیت ولد قوی ولدیت بیردی پسر دارد بنام: قوتلی تمر ، اوتلی تمر، اوشاق (اوشاق از زن یومیت که قرا ساج نام دارد میباشد)
اوتلی تمر ولد یومیت ولدیت قوی پسر دارد بنام: اورسامچی، اکوز، سالاق، زمانلی، اونقلی، اورینلی، الچکلی.
قوتلی تمر ولد یومیت ولدیت قوی پسر دارد بنام: قرا چوقه ، محمد، ویس، سردار.
سردارد ولد قوتلی تمر ولدیت یومیت پسر دارد بنام: دولت، باشلی قرا، شرب.
دولت ولد سردار ولدیت قوتلی تمر پسر دارد بنام: باغه، یلغای، جعفربای.
جعفربای ولد دولت ولدیت سردار پسر دارد بنام: عوزعلی، شیر علی، نورعلی، یارعلی.
صفحه ( 14 )
نورعلی ولد جعفربای ولدیت دولت پسر دارد بنام: کوتک، جانپانگ، محمد کور، آنادولت.
محمد کور ولد نورعلی ولدیت جعفربای پسر دارد بنام: توکال، تونگ لی، توراج، کورمحمد.
توکال ولد محمد کور ولدیت نورعلی پسر دارد بنام: توریق، قول غوریق، کم.
تونگ لی ولد محمد کور ولدیت نورعلی پسر دارد بنام: سوین قلی، آسان قلی.
آسان قلی ولد تونگ لی ولدیت محمد کور پسر دارد بنام: کورلر.
کورلر ولد آسان قلی ولدیت تونگ لی پسر دارد بنام: خواجه نظر.
خواجه نظر ولد کورلر ولدیت تونگ لی پسر دارد بنام: قوینلی.
قوینلی ولد خواجه نظر پسر دارد بنام: قرا دولاق.
قرا دولاق ولد قوینلی پسر دارد بنام: بگبینج عالی
بگبینج عالی ولد قرا دولاق پسر دارد بنام: قیات.
قیات ولد بگبینج عالی پسر دارد بنام: هاشمنلی.
سوین قلی ولد تونگ لی ولدیت محمد کور پسر دارد بنام: قرا حاسم.
قرا حاسم ولد سوین قلی ولدیت تونگ لی پسر دارد بنام: قرا میش.
آنا دولت ولد نورعلی ولدیت جعفربای پسر دارد بنام: کلته و قرا اینجیک.
طایفه های که از قرا اینجیک منسعب شده قرار ذیل است:
کوسه لی، کوکجه لی، آنا قربانلی، صیادلی، کجه یلدوز.
طایفه های که از یلغای ولد دولت ولدیت سردار منشعب شده قرار ذیل است:
اونق، چورش، کله ساری تلفک، سیدلر، کدجو، چورش، قیرلر، سقر، مرزالی.
صفحه ( 15 )
طایفه های که از باغه ولد دولت ولدیت سردار منشعب شده قرار ذیل است:
کسه، چافار، قرا قوشلی، تور قاجق.
باشلی قرا ولد سردار ولدیت قوتلی تمر پسر دارد بنام: دوجی.
طایفه های که از دوجی ولد باشلی قرا ولدیت قوتلی تمر منشعب شده قرار ذیل است:
میاود، اورک، خیوه لی، قرا داغلی، ایچماک، پران، عبدال، پهلوان، اروس، گرگالی، گری لر.
طایفه های که از گری لر منشعب شده قرار ذیل است:
چوب باشی، قراچوگانچی، شهرچی، آق قلاچی.
شرب ولد سرادر ولدیت قوتلی تمر پسر دارد بنام: غروی و بهلکه.
طایفه های که از غروی ولد شرب ولدیت سردار منشعب شده قرار ذیل است:
قرامشک، غولاق، قوتلی بایلی، کوسه، یپانگ.
طایفه های که از بهلکه ولد شرب ولدیت سردار منشعب شده قرار ذیل است:
چای، شفانیک، کل، یافار، قرا، کوتیلی، ماناغز، قرا کوتی، قالمیق، یاسی، سیرنس، بانیق، توریخ، بلان کوزیلر، اشنک، توریق لر.
ویس ولد قوتلی تمر ولدیت یومیت پسر دارد بنام: قوجیق. (تمام طوائف قرا جوقه از نسل ویس میباشد)
قوجیق ولد ویس ولدیت قوتلی تمر پسر دارد بنام: ماراما، قرق قجق، هیوجی، کاکا.
طایفه های که از ماراما ولد قوجیق ولدیت ویس منشعب شده قرار ذیل است:
آق قرن، دانگراق، قوترما.
طایفه های که از قرق قجق ولد قوجیق ولدیت ویس منشعب شده قرار ذیل است:
صفحه ( 16 )
قرق لر، آقجه لی، آغاچیرلی، ساقلی، کورلر.
طایفه های که از هیوجی ولد قوجیق ولدیت ویس منشعب شده قرار ذیل است:
قرا قوجقلی، موشلی، بخشی، تومن آقا، چوری.
طایفه های که از کاکا ولد قوجیق ولدیت ویس منشعب شده قرار ذیل است:
عَربَلی، قرا حاتی، قرا قاشلی، بیگلر،کچی توقر، اولی توقر.
محمد ولد قوتلی تمر ولدیت یومیت پسر دارد بنام: چونی.
چونی ولد محمد ولدیت قوتلی تمر پسر دارد بنام: الیاس و حیدرقلی.
الیاس ولد چونی ولدیت محمد پسر دارد بنام: اِگدیر و کوچک.
طایفه های که از کوچک ولد الیاس ولدیت چونی منشعب شده قرار ذیل است:
یاغمری، اوستاجق، خرطوم، یاسی دابن، طاطه کوسه، گوت گوی، ارسلان جق.
طایفه های که از اِگدیر ولد الیاس ولدیت چونی منشعب شده قرار ذیل است:
قرا سارلی، قاجی، اودکلی، هورن، قرا ارکاکلی، آق ارکاکلی، یگالکلی.
الیاس ولد چونی ولدیت محمد پسر دارد بنام: قان یوقمز.
طایفه های که از قان یوقمز ولد الیاس ولدیت چونی منشعب شده قرار ذیل است:
سارلی، قزلچه، سارجه کور، اسکندرلی، بورقاز، هلاکی.
محمد قلی ولد چونی ولدیت محمد پسر دارد بنام: احمد، حاجیم و آتابای.
احمد ولد محمد قلی ولدیت چونی پسر دارد بنام: بدراق و داز.
طایفه های که از بدراق ولد احمد ولدیت محمد قلی منشعب شده قرار ذیل است:
قولاق، چاغتای، باش آغیر، چورا، ورّا، گوجی، سارچال.
طایفه های که از داز ولد احمد ولدیت محمد قلی منشعب شده قرار ذیل است:
صفحه ( 17 )
توغدری، قراکری، قزل لی، کویزالی، قرا باشی، پاق، چین سولی، قلیچ قوترلی، گولا گنجا، آل قلی و عنایت.
حاجیم ولد محمد قلی ولدیت چونی پسر دارد بنام: قنگرمه، میرقلی، شاه قل.
شاه قل ولد حاجیم ولدیت محمد قلی پسر دارد بنام: قرا شور، مدد، یمله، آق.
طایفه های که از مدد ولد شاه قل ولدیت حاجیم منشعب شده قرار ذیل است:
تونس ساریق، گادر، قرا ساتان.
خدا بیردی ولد شاه قل ولدیت حاجیم پسر دارد بنام: شاه محمد و جان محمد.
جان محمد ولد خدابیردی ولدیت شاه قل پسر دارد بنام: شیر محمد و گــوَیز .
طایفه های که از شیر محمد ولد جان محمد ولدیت خدا بیردی منشعب شده قرار ذیل است:
قرا قول لر، کچه لر، نفتچی لر، قزل سقال، حرص، دیکچی.
طایفه های که از گــوَیز ولد جان محمد ولدیت خدا بیردی منشعب شده این ها است:
پنزه و قزلجه.
شاه محمد ولد خدا بیردی ولدیت شاه قل پسر دارد بنام: ساقاوی ، اوزین آق، حبیب، عوت.
ساقاوی ولد شاه محمد ولدیت خدا بیردی پسر دارد بنام: اومچی، یارم موسی، چوپان اوسته.
طایفه که از چوپان اوسته ولد ساقاوی ولدیت شاه محمد منشعب شده شکرلی است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
صفحه ( 18 )
طایفه های که از ساقاوی ولد شاه محمد ولدیت خدا بیردی منشعب شده قرار ذیل است:
چوب باشلر، یالقاب لی، قرا لی، پشه لر.
طایفه های که از حبیب ولد شاه محمد ولدیت خدا بیردی منشعب شده قرار ذیل است:
سلطان لی، میرزاجیک، چاقان.
طایفه های که از عوت ولد شاه محمد ولدیت خدا بیردی منشعب شده قرار ذیل است:
سورت، نگیره، الام، ناد آغیز، مشرف.
آتابای ولد محمد قلی ولدیت چونی پسر دارد بنام: خان محمد، هوزقل، تمک، سارجه لیق. (راجع به محمد قلی صفحه 16 را نگاه کنید)
خان محمد ولد آتابای ولدیت محمد قلی پسر دارد بنام: اوده مش.
طایفه های که از اوده مش ولد خان محمد ولدیت آتابای منشعب شده قرار ذیل است:
چوماطار، ماخیر، نیاز انگلی، خان قلی، آغنه قلی.
مراد ولد خان محمد ولدیت آتابای پسر دارد بنام: مامش، آتاش، دوگونچی، ولی بابا.
مامش ولد مراد ولدیت خان محمد پسر دارد بنام: عالینقی، ساروانلی، قراجه، آرتقلی.
ولی ولد مراد ولدیت خان محمد پسر دارد بنام: طانه.
طایفه های که از طانه ولد ولی ولدیت مراد منشعب شده قرار ذیل است:
مایور، بکداش، چاله لر، دالجه لر، کنکر لر، آبانگقی لر، قره درش لی، تویلاط، طوقلی، قاوشیدلی.
شجره نامۀ طوائف ترک با پایان رسید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اطلاعات مختصر،
مردمان ترک یا تُرکها یا تورکها (به ترکی: تؤرکلَر) گروههای قومی اوراسیاییاند که در آسیای شمالی، مرکزی و غربی، مغولستان، سیبری جنوبی، شمالغربی چین و بخشهایی از اروپای شرقی ساکناند و به زبانهایی از خانوادهٔ زبانهای ترکیتبار سخن میگویند و اشتراکات تاریخی و فرهنگی میان آنها مشاهده میشود. ترکزبانها در کشورهایی همچون مغولستان، چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، افغانستان، ایران، جمهوری آذربایجان، عراق، ترکیه، قبرس، یونان، سکونت دارند. گستره مهاجرت کنونی ترکزبانهای آسیای کوچک بیشتر به سوی کشورهای اروپای مرکزی (آلمان، اتریش، سوئیس، فرانسه، انگلیس)، آمریکا و استرالیا بوده، جوامع قابل توجهی را در این کشورها تشکیل دادهاند. آنها از لحاظ تاریخی و زبانی با گوکترکها، مردمی ایلی که در قرن ششم یک امپراطوری در گستره مغولستان و مرزهای شمالی چین تا دریای سیاه را بنیان نهادند مرتبطاند. مردمان ترک، جز چند استثنا مانند بخش اروپایی ترکیه و منطقه ولگا در آسیا زندگی میکنند. مهمترین پیوند تاریخی آنان، جدا از تاریخ و زبان، این است که جز یاقوتستان و چوواش در سیبری همگی مسلماناند. مردمان ترک را میتوان به دو گروه اصلی غربی و شرقی تقسیم کرد. گروه غربی شامل مردم ترک جنوب غرب اروپا و جنوب غرب آسیا ساکن ترکیه و شمال غرب ایران هستند. گروه شرقی شامل مردم ترک آسیای مرکزی، قزاقستان، و منطقه خودمختار اویغور در سینکیانگ چین هستند. مردمان ترک فراوانی انواع قومی عظیمی دارند.
اقوامی که امروزه ترکتبار و ترکزبان نامیده میشوند در اراضی وسیعی در کشورهای آسیایی و اروپایی زندگی میکنند. از سمت شرق تا قسمتهایی از مغولستان و چین و از غرب تا قسمتهای از یوگسلاوی سابق و سیبری شمالی تا اطراف مسکو یعنی شهر قازان و از جنوب غربی تا مرزهای لبنان و قسمتهایی از قبرس در یک گسترهٔ جغرافیایی بسیار بزرگ پراکنده شدند. ترکتبارها و ترکزبانها در کشورهایی همچون مغولستان، چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان، ایران، جمهوری آذربایجان، عراق، ترکیه، قبرس، یونان، بلغارستان، یوگسلاوی سابق (مقدونیه، بوسنی، کوزوو، کرواسی) رومانی، مجارستان، فنلاند، اکراین، یونان و مولداوی سکونت دارند.
گستره مهاجرت کنونی ترکزبانهای آسیای کوچک بیشتر بسوی تمامی کشورهای اروپا (آلمان، اتریش، هلند، سوئیس، فرانسه، انگلیس،)، آمریکا و استرالیا میباشد و جوامع قابل توجهی از ترکهای اروپا را ترکهای استانبولی تشکیل میدهند.
بسیاری از اقوام ترکزبان، عبارتند از: باشقیرها، تاتارها، ناگایباکها، قزاقها، قرهقالپاقها، نوقای، کرائیم، قرهچای-بالکار، کومیک، کریمچاک، آلتاییها، اغوزهای واردشده به آذربایجان، قاجارها، شاهسونها، قرهداغها، قرهپاپاخ، قشقاییها، افشارها، خلجها، گاگوز، اورومچیها، توینی، توفالارها، شورها، خاکاسها، تاتارهای چولیم، ازبکها، اویغورها، سالارها، اویغورهای ساری، چوواشها، یاکوتها، دولگانها و غیره.
زبانهای ترکی
زبانهای ترکی به دو دسته کلی شرقی و غربی تقسیم میشود. زیرمجموعههای شرقی زبانهای ترکی عبارتاند قزاقی، قرقیز و ازبکی و زیر مجموعههای غربی زبان ترکی نیز شامل ترکی استانبولی، ترکمنی و ترکی آذربایجانی میشوند.
همچنین، زبانهای ترکی به شش دسته جزیی تقسیم میشود.
- خانواده چوواش (اُغور یا بلغار)
- خانواده شمال غربی (قبچاق)
- خانواده جنوب غربی (اُغوز)
- خانواده جنوب شرقی (اویغور)
- خانواده شمال شرقی (سیبری)
- خانواده خلجی (آرگو)
زیرمجموعههای شرقی زبان ترکی عبارتند ازاویغوری، قزاقی، قرقیزی و ازبکیو زیر مجموعههای غربی زبان ترکی نیز شامل ترکی استانبولی، ترکمنی، ترکی آذربایجانی و خلجی
زبانهای ترکی به همراه زبانهای مغولی، تونگوزی و برخی موارد کرهای و ژاپنیجزء زبانهای آلتایی به شمار میروند.
اقوام ترک
پراکندگی اقوام ترک بر اساس کشور محل سکونت، دین، مذهب و زبان
قومیت |
کشورهای مسکون |
جمعیت |
زبان |
دین |
ترکیه، آلمان، الجزایر، عراق، بلغارستان، گرجستان، سوریه |
60 70 M |
مسلمان (سنی) |
||
جمهوری آذربایجان، ایران، عراق، ترکیه، روسیه، گرجستان |
42 30 M |
مسلمان (شیعه) |
||
ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان |
32 28,3 M |
مسلمان (سنی) |
||
قزاقستان، روسیه، چین، ازبکستان |
15 13.8 M |
مسلمان (سنی) |
||
چین (سینکیانگ), قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکیه |
15 9 M |
مسلمان (سنی) |
||
ترکمنستان، ایران، افغانستان, |
03 8 M |
مسلمان (سنی) |
||
روسیه، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، لهستان، لیتوانی، فنلاند |
07 7 M |
مسلمان (سنی) |
||
قرقیزستان، افغانستان، ازبکستان، چین، تاجیکستان |
026 4,5 M |
مسلمان (سنی) |
||
روسیه، ازبکستان، قزاقستان |
009 2 M |
مسلمان (سنی) |
||
اوکراین(شبه جزیره کریمه), روسیه، ازبکستنان، ترکیه، رومانی |
009 0.5 تا 2 M |
مسلمان (سنی) |
||
ایران |
009 1.7 M |
مسلمان (شیعه) |
||
روسیه |
010 1.7 M |
مسیحیان ارتدوکس |
||
ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان |
007 0.6 M |
مسلمان (سنی) |
||
روسیه |
007 0.5 M |
مسیحیان ارتدوکس |
||
روسیه |
007 0.4 M |
مسلمان (سنی) |
||
روسیه، ترکیه |
007 0.4 M |
مسلمان (سنی) |
||
روسیه |
009 0.3 M |
بودایی |
||
مولداوی |
009 0.2 M |
مسیحیان ارتدوکس |
||
لیختناشتاین، لهستان، روسیه، ترکیه |
007 0.2 M |
یهودیت |
دین اقوام ترکتبار
اسلام
ترکان خود را تماماً تسلیم اسلام کردند که این از مشخصههای اسلام ترکی ست. ترکهای گرویده به اسلام هویت ملیشان را چنان غرق در اسلام کرده بودند که عربها و ایرانیان هرگز چنان نکرده بودند. دلیل این بخشی به دلیل نیرومندی این آیین در هنگام مواجهه آنها با آن در سرحدات اسلام و کفر، بخشی به این دلیل بود که گرویدن آنان به اسلام آنان را فوراً درگیر جنگ مقدس با خویشاوندان کافر شان کرد. برای تذکرههای عربی روزهای قهرمانانه پگن عربستان، غرور ایرانی نسبت به افتخارات از دست رفته ایران باستان، هیچ معادل ترکی وجود ندارد. تمدنها، حکومتها، ادیان و ادبیات ترکی قبل از اسلام، جز اندکی شعر مردمی و اسطوره شجره نامهای زدوده و فراموش شدند. حتی خود نام ترک برای ترکها و نیز غربیها مترادف با مسلمان شد. ترکها در جدیت ایمانشان به اسلام با هیچ مردم دیگری برابر نیستند. زین رو عجیب نیست که سنی با حمایت سلسلههای ترک احیا شد و گسترش یافت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع:
عبدالرحمن آخوند تنگلی، تاریخ ترکستان،1909 م ؛
ابوالغازی بهادرخان، شجرة ترک، 1871م؛
سلیمان، لغت چغتای و ترکى عثمانى، استانبول، 1298ق؛
جوینى، عطاملک، تاریخجهانگشای، 1329ق/1911م؛
آذر بیگدلى، لطف على، آتشکده، تهران، 1337ش؛
ابن اثیر، الکامل؛ ابوبکر طهرانى، 1964م؛
حمدالله مستوفى، تاریخ گزیده، 1362ش
رشیدالدین فضلالله، جامع التواریخ، 1372ش؛
شرفالدین على یزدی، ظفرنامه، 1972م؛
قاری نورالدین تلکچی، تلکچی در مسیر تاریخ1391 ش،( سایت تلکچی)
محمود، دیوان لغات الترک، استانبول، 1333ق؛
گردیزی، عبدالحى، زین الاخبار، 1347ش؛